Od dawna chciałem zwiedzić Dolinę rzeki Baryczy i pojechać nad Stawy Milickie: tysiące hektarów zbiorników wodnych i kilometry kanałów. Dzięki znakomitym mapom i opisom na Dolny Śląsk Rowerem wiedziałem, że cały ten obszar przecina gęsta sieć ścieżek rowerowych, z głównym 90-kilometrowym Szlakiem Doliny Baryczy. Znalezione wcześniej opisy tych miejsc wcale nie rozmijały się z rzeczywistością: przez dwa dni jechałem krainą niezwykłych krajobrazów, absolutnego spokoju, blisko natury. Lubię jesienne wrześniowe wycieczki. Było po prostu przepięknie.
 |
| Typowy widok w Dolinie Baryczy |
 |
| Sanktuarium św. Anny |
Oprócz Szlaku Doliny Baryczy chciałem poznać inne trasy rowerowe. Spodobała mi się śląska Leśno Rajza i południowa część Transwielkopolskiej Trasy Rowerowej. Kompletną pomyłką okazał się natomiast szlak Toszek-Opole, który nie dość, że istnieje wyłącznie na mapie, to jeszcze prowadzi w gęsty, nieprzejezdny las.
 |
| Leśne trasy Leśnej Rajzy |
OPIS TRASY
DZIEŃ 1: Kraków - Tarnowskie Góry 127 km
Pierwsze 40 km do Trzebini, przez Tenczyński Park Krajobrazowy i Puszczę Dulowską, przejechałem na pamięć. Znam i lubię te miejsca. O kolejnych czterdziestu do Dąbrowy nie ma co pisać, nic ciekawego. Za to zbiorniki Pogoria naprawdę mnie urzekły. Może dlatego, że lubię wodę.
 |
| Ścieżka rowerowa nad Pogorią IV |
Wszystkie cztery Pogorie, zwane czasem małymi Mazurami, to zbiorniki wodne powstałe na terenie dawnych wyrobisk piasku. Największa i najnowsza Pogoria IV (zwana też Kuźnicą Warężyńską) to jeden z największych akwenów na południu Polski. Liczy ponad 5 km2, a linia brzegowa to 13 km. Zbiornik powstał w 2005 roku na skutek zalania kopalni piasku „Kuźnica Warężyńska” - stąd jego druga, obok Pogorii IV, nazwa.
 |
| Gorąca herbatka musi być |
Zanim dojechałem Leśną Rajzą do Tarnowskich Gór, okrążyłem jeszcze jeden akwen powstały w wyniku zalania dawnego wyrobiska piasku - zbiornik Chechło-Nakło, sporo mniejszy od Pogorii IV.
 | |
| Słońce chyli się ku zachodowi nad zalewem Chechło-Nakło |
Nocleg w Tarnowskich Górach miałem dzięki uprzejmości członków grupy Kawałek Trawnika dla Podróżnika, ludzi dobrej woli, którzy za zwyczajne "dziękuję" pozwalają rozbić namiot na terenie swoich posesji.
DZIEŃ 2: Tarnowskie Góry - Kluczbork 147 km
Za Tarnowskimi Górami szybko wpadłem na kolejną, sympatycznie brzmiącą ścieżkę. Była to Leśno Uciecha, 40-kilometrowa pętla, której największą atrakcją jest to, że biegnie w lesie. Tak jak lubię.
 |
| Pomarańczowe oznakowanie Leśnej Uciechy |
Do liczącego 3,5 tysiąca mieszkańców Toszka zajechałem przed dziesiątą. Zwiedziłem zamek z XV wieku (odbudowany w drugiej połowie XX w.), który obecnie mieści różne instytucje kulturalne. Długa historia miasta sięga przełomu XI i XII wieku - dokumenty pisane z XIII w. wymieniają nazwę Tosses, a także Tossech, Thossech i Thossecz.
 |
| Zamek w Toszku od strony dziedzińca |
Z ciekawością ruszyłem na ścieżkę Toszek-Opole, oznakowaną na czerwono i opisaną we fragmencie przez samą gminę. Jak słusznie zauważa się we wpisie oznakowanie kończy się w lesie. Miałem wgrany ślad GPS, który poprowadził mnie przez las, tylko że w końcu trafiłem na nieprzejezdne krzaki. Poddałem się. Wyjechałem z lasu i porządną asfaltówką dojechałem do Ozimka, gdzie nad rzeką Przemszą, prawie sto lat temu, zbudowano stalowy most wiszący. Dziś to jedyny taki obiekt w Europie.
 |
| Żelazny most w Ozimku |
Po 90 kilometrach pedałowania chciałem odpocząć nad jeziorem Turawskim, ale od południowej strony okazało się ono praktycznie niedostępne. Dopiero na wysokości Przystani Turawa udało mi się dotrzeć nad jego brzeg.
 |
| Przystań Turawa nad jeziorem Turawskim |
Zaraz potem pojawiły się pierwsze dwujęzyczne tablice z nazwami miejscowości. Znak, że znalazłem się na terenie zamieszkałym przez mniejszość niemiecką. Zgodnie z ustawą z 2005 roku, nazwy poza polskimi można wprowadzić w językach mniejszości narodowych i etnicznych uznanych tą ustawą (m. in. białoruskim, czeskim, litewskim, niemieckim).
 |
| Na Opolszczyźnie podwójne nazewnictwo nie dziwi |
W Kluczborku, gościnę znalazłem na terenie klasztoru Sióstr Józefitek. Niezbadane są wyroki nieba.
 |
| Klasztor Sióstr św. Józefa w Kluczborku |
DZIEŃ 3: Kluczbork - Ruda Milicka 153 km
To miał być ten długo oczekiwany dzień - dzień, w którym wjadę do Doliny Baryczy. Tak też się stało. Zgodnie z planem, szybko dotarłem do początku południowej części Transwielkopolskiej Trasy Rowerowej w Siemianicach. TTR liczy w sumie 470 km i łączy najdalej wysunięte na północ i południe miejsca Wielkopolski. W 2020 r. przejechałem cały odcinek północny (Poznań-Okonek), chciałem więc poznać fragment części południowej. Przejechałem trochę ponad 70 km przez TTR i przyznam, że trasa nie zawodzi. Jest dobrze oznakowana; prowadzi zarówno mało uczęszczanymi drogami asfaltowymi, jak i drogami polnymi i szutrowymi w lasach.
 |
| Oznakowanie południowej części TTR jest bez zarzutu |
Zanim dotarłem do Doliny Baryczy w Antoninie, nie odmówiłem sobie przyjemności wjechać na najwyższe wzniesienie w regionie - Kobylą Górę (284 m n.p.m.).
 |
| Ołtarz polowy tuż pod szczytem Kobylej Góry |
Pomarańczowy szlak rowerowy Doliny Baryczy zaczyna się za Antoninem, w Odolanowie. Aby tam dotrzeć odbyłem bardzo przyjemną wycieczkę leśnymi ścieżkami rezerwatu krajobrazowego Wydymacz. Aż wreszcie, na drzewie za Odolanowem, pojawił się pierwszy znak. Znalazłem się na trasie, o której marzyłem.
 |
| Tu jest ścieżka... |
 |
| ...a obok Barycz |
 |
| Żadne zdjęcie nie odda uroku Stawów Milickich |
 |
| Taka trasa to sama radość |
Tylko zbliżająca się noc zmusiła mnie do zatrzymania na nocleg. Wiata w okolicach Rudy Milickiej znakomicie się do tego nadawała.
 |
| Nocleg przy wiacie w pobliżu Rudy Milickiej |
DZIEŃ 4: Ruda Milicka - Wrocław 115 km
Kolejny cudowny dzień nad Baryczą. Najpierw krótka wizyta w Miliczu, a potem kolejne przepiękne okolice: właściwy Rezerwat Stawy Milickie, a następnie Rezerwat Olszyny Niezgodzkie. A potem wspaniałe widoki przez ponad 50 km, aż do Żmigrodu.
 |
| Ścieżka rowerowa za Miliczem |
Na szczególną uwagę zasługują 23 kilometry ścieżki Doliny Baryczy wybudowane na trasie dawnej kolejki wąskotorowej Grabownica-Sułów. Ścieżka jest komfortowa, doskonale oznakowana, a wzdłuż trasy pobudowano ławki, stojaki i wiaty przypominające malutkie stacje kolejowe.
 |
| Wiata przy ścieżce |
Za Sułowem wjechałem we właściwy Rezerwat Stawy Milickie, liczący ponad pięć tysięcy hektarów, z czego dwie trzecie zajmują stawy. Stawy Milickie znalazły się w programie ONZ Living Lakes jako jeden z trzynastu unikalnych obszarów wodnych na świecie.
 |
| W Rezerwacie Stawy Milickie |
 |
| Wieża obserwacyjna nad Starym Stawem |
 |
| Między Żmigrodem a Trzebnicą |
 | |||
| Rynek w Trzebnicy |
Ostatnie 25 km z Trzebnicy do Wrocławia to nadal niestety czarna dziura rowerowa. Z braku ścieżki, pozostaje dojazd szosami wśród pędzących aut.
DZIEŃ 5: Wrocław - Obrowiec 135 km
Trudno powiedzieć, że był to bardzo udany dzień. Rano pokręciłem się po dobrze mi znanym Wrocławiu - miasto imponuje zabytkami, pięknymi miejscami, a do tego jest bardzo przyjazne dla rowerzystów.
 |
| Do Wrocławia zawsze warto przyjechać (most na Ostrów Tumski) |
 |
| Jesienny rynek w Brzegu |
Kolejne 40 km do Opola przejechałem mało uczęszczanymi drogami, całkiem przyjemnymi. Pokręciłem się po starej części miasta, wypiłem kawę na rynku i ruszyłem dalej, przed siebie. Bez planu na nocleg (co do mnie jest niepodobne - niemal zawsze z wyprzedzeniem planuję miejsca na nocleg).
 |
| Podwójne espresso na rynku w Opolu przywróciło dobry nastrój po mało ciekawej krajówce Wrocław-Brzeg |
Ostatecznie zatrzymałem się po zmroku na terenie parafii św. Jana Chrzciciela. Proboszcz pozwolił mi przenocować w świetlicy parafialnej; nawet nie musiałem rozkładać namiotu. Wielkie dzięki.
 |
| Nocleg w parafii Obrowiec |
DZIEŃ 6: Obrowiec - Jastrzębie Zdrój 108 km
Plan na rano był prosty, oczywisty wręcz: Góra św. Anny. Miejsce, do którego jeszcze nigdy nie zawitałem, i od którego dzieliło mnie zaledwie 14 km. To nic, że dość ostro pod górę.
 |
| Platforma widokowa na górze św. Anny |
 |
| Góra św. Anny to także nazwa wsi na szczycie góry św. Anny |
Początki kultu św. Anny, głównej patronki Śląska Opolskiego, na wzniesieniu nazwanym później jej imieniem, sięgają XV w. Do sanktuarium z figurą św. Anny Samotrzeciej pielgrzymowali głównie Górnoślązacy, ale w czasie rozbiorów miejsce to przyciągało także Wielkopolan, mieszkańców zaboru rosyjskiego, Galicji, Moraw i Czech. Z czasem Góra św. Anny stała się symbolem narodowej i regionalnej tożsamości – modlono się tu po polsku, w tym języku głoszono też kazania.
 |
| Widok z dziedzińca sanktuarium |
Z góry, jak z góry, szybko zjechałem na południe drogą 425 do Sławęcic, gdzie zaczęły się spokojne i puste lokalne drogi asfaltowe otoczone lasami. Jedynym przeciwnikiem był mocny wiatr z południa. Już drugi dzień wiał mi prosto w twarz.
 |
| Jeszcze długo towarzyszyły mi dwujęzyczne tablice |
W Rudach, na 65-kilometrze, zjechałem z asfaltowej drogi i znów znalazłem się na leśnych ścieżkach Górnego Śląska. W Rudach nie zatrzymałem się na zabytkowej stacji kolejki wąskotorowej - zwiedziłem ją rok wcześniej. Dalsza droga do Rybnika, w lesie, to była prawdziwa radość.
 |
| W oddali kominy elektrowni Rybnik |
Po zupce i herbatce nad Zalewem, pojechałem na rynek w Rybniku na kawę i lody. Drobna przyjemność, ale cieszy.
 |
| Skwer u stóp katedry św. Antoniego w Rybniku |
O reszcie drogi, dwudziestu kilometrach do Jastrzębia-Zdroju drogami publicznymi, trudno powiedzieć, że jest szczególnie atrakcyjna. Trzeba przejechać, i już. Wiedziałem, że kolejny etap, już do Krakowa, przelecę znaną mi na pamięć Wiślaną Trasą Rowerową.
 |
| Miło było dojechać do mojego drugiego domu |
DZIEŃ 7: Jastrzębie-Zdrój - Kraków 131 km
O tym dniu powiem najmniej, bo WTR-kę (Brzeszcze-Kraków) przejechałem w obie strony już kilka razy - rok temu, a także dwa lata wcześniej, gdy zaczynałem przygodę z rowerem na dystansach dłuższych niż codzienna jazda po mieście.
Po przyjemnych piętnastu kilometrach lokalnymi drogami do Strumienia, kolejne trzydzieści do Brzeszcz już nie było zbyt fajne. Cieszyła mnie tylko myśl, że zaraz, za chwilę w Brzeszczach, wpadnę na WTR-kę. Owszem, mogłem jechać południową częścią jeziora Goczałkowickiego, jak rok temu, ale chciałem już jak najszybciej dojechać do Krakowa.
 |
| Upragniona tabliczka w Brzeszczach |
Na Wiślanej Trasie Rowerowej, zanim dotarłem do domu, jeszcze upichciłem sobie lekki obiad, zrobiłem kawę, i spokojnie, w słońcu, wciąż pod wiatr, dojechałem do stolicy Małopolski. Podliczyłem kilometry - w sumie wyszło 913. Niezły wynik.
 |
| Ostatni posiłek tej 7-dniowej podróży |
PODSUMOWANIE
Bez wątpienia, absolutnie fantastycznym fragmentem podróży były dwa dni spędzone w Dolinie Baryczy. Piękna tego regionu nie oddadzą żadne zdjęcia, ni opowieści. To trzeba zobaczyć - posiedzieć nad którymś z tysiąca stawów, posłuchać nieustającego śpiewu ptaków, zobaczyć gwiazdy na niebie nie zanieczyszczonym światłem.
 |
| Dolina Baryczy - kraina tysiąca stawów |
 |
| Łąki rozległe, słoneczne, pachnące, |
Z przyjemnością pojeździłem po lasach Górnego Śląska ścieżkami, które dotąd słabo znałem, jak Leśno Rajza i Leśno Uciecha. Ciekawym odkryciem był też styk Opolszczyzny i Wielkopolski od Kluczborka do Odolanowa. Cieszę się, że poznałem spory fragment południowej części Transwielkopolskiej Trasy Rowerowej.
 |
| Późne śniadanie nad niewielkim stawem w Nosalach |
O rozczarowaniach pisałem (Toszek-Opole), gorszych drogach też (Wrocław-Brzeg). Wiadomo, że autentyczna relacja z jakiejkolwiek wyprawy nie przypomina sztucznie pięknej pocztówki z wakacji, gdzie nie ma miejsca na zmęczenie, znużenie, czy marne widoki. Tych na szczęście miałem tak mało podczas tych siedmiu dni, że moją wycieczkę będę zawsze miło wspominał.
 |
| Tak wygląda szczęście |
Dodam, że to była kolejna z podróży na zasadzie jak największej autonomii - własne spanie i gotowanie. Doskonale sprawdziła mi się kuchenka Primus, która pół litra wody doprowadza do wrzenia naprawdę w ciągu trzech minut. Sprawdziła się na wyciecze w górach, sprawdziła też na rowerze. Co za przyjemność mieć pod ręką gorącą herbatę lub kawę, wedle życzenia!
 |
| Tak gotowała się woda na Lubaniu Wielkim, podczas innej wycieczki |
